ISL@M N@ OBSZ@R@CH D.ZSRR.pdf

O å R O D E K S T U D I î W W S C H O D N I C H

Prace OSW / CES Studies

OSW S

Islam na obszarze postradzieckim

C E S

n u m e r

W a r s z a w a s t y c z e Ä 2 0 0 3

C e n t r e f o r E a s t e r n S t u d i e s

P R A C E

S T U D I E S

Redaktor serii

Anna üabuszewska

Opracowanie graficzne

Dorota Nowacka

Wydawca

Oærodek Studiw Wschodnich

ul. Koszykowa 6 a

Warszawa

tel. + 48 /22/ 525 80 00

fax: +48 /22/ 629 87 99

Seria ãPrace OSWÓ zawiera materia¸y analityczne

przygotowane w Oærodku Studiw Wschodnich

Materia¸y analityczne OSW moýna przeczyta

na stronie www.osw.waw.pl

Tam rwnieý znale moýna wi«cej informacji

o Oærodku Studiw Wschodnich

ISSN 1642-4484

Spis treæci

W s t « p K rzysztof Strachota / 5

Islam w Azji Centralnej / 7

W p r o w a d z e n i e K rzysztof Strachota / 7

Islam w Kazachstanie Wojciech Bartuzi / 11

Islam w Kirgistanie Mariusz Marszewski / 16

Islam w Ta d ý y k i s t a n i e K rzysztof Strachota / 21

Islam w Tu r k m e n i s t a n i e A n d rzej Meller / 26

Islam w Uzbekistanie G rz e g o rz Zasada / 30

Islam na Kaukazie / 37

W p r o w a d z e n i e Wojciech Grecki / 37

Islam na Kaukazie P ¸ n o c n o - Z a c h o d n i m Wojciech Grecki / 42

Islam w Czeczenii Piotr Grochmalski / 48

Islam w Inguszetii Wojciech Grecki / 53

Islam w Dagestanie Marceli Zyga¸a / 56

Islam w Azerbejdýanie J e rzy Ro h o z i Ä s k i / 61

Islam w europejskiej cz«æci WNP / 68

W p r o w a d z e n i e K rzysztof Strachota / 68

Islam w Moskwie Bartosz Cichocki / 70

Islam w Ta t a r s t a n i e Mariusz Marszewski / 76

Islam na Kry m i e Mariusz Marszewski / 81

S¸ownik poj« podstawowych G rz e g o rz Zasada / 87

W s t « p

szczeg¸owoæci i wiarygodnoæci w odniesieniu

do poszczeglnych zagadnieÄ Ð dotyczy to

szczeglnie danych statystycznych, cz«stokro

manipulowanych przez w¸adze lub nieaktual-

nych. Naleýy rwnieý pami«ta, ýe islam jest

trudnym wyzwaniem dla elit politycznych na

ca¸ym niemal opisywanym obszarze, co prowa-

dzi do jego wybirczego i tendencyjnego opisu

w literaturze i mediach zaleýnie od intencji ma-

jcego demonizowa lub bagatelizowa pro-

blem. Autorzy Raportu s æwiadomi tych ograni-

czeÄ i traktuj Raport jako pierwszy, niezb«dny

krok w refleksji o islamie na obszarze postra-

dzieckim.

Krzysztof Strachota

Rozpad ZSRR 1991 r. zapocztkowa¸ na obszarze

by¸ego Imperium procesy transformacji politycz-

nej, gospodarczej i spo¸ecznej. Procesy te s rw-

nieý udzia¸em oko¸o 70 milionw muzu¸manw

zamieszkujcych ten obszar. Znaczna cz«æ

z nich ýyje na pograniczu geograficznym i kultu-

rowym wielkiej æwiatowej cywilizacji islamu,

dla ktrej w ostatnich dekadach XX wieku islam

sta¸ si« ideow podstaw burzliwych i cz«sto-

k ro niebezpiecznych procesw politycznych,

spo¸ecznych i kulturowych majcych ogromne

znaczenie mi«dzynarodowe Ð zw¸aszcza na Bli-

skim i årodkowym Wschodzie, cho po 11 wrze-

ænia 2001 r. rwnieý daleko poza obszarem, na

ktrym dominuj muzu¸manie.

Obszar postradziecki przeýywa burzliwy proces

odrodzenia islamskiego zbiegajcego si« z pro-

cesem transformacji. W tym miejscu rodz si«

pytania o charakter przemian zachodzcych

w islamie i spo¸ecznoæciach muzu¸maÄskich na

obszarze postradzieckim oraz perspektyw, jakie

przemiany te stwarzaj dla poszczeglnych ob-

s z a rw b. ZSRR, w tym dla ich stabilnoæci,

zw¸aszcza w odniesieniu do regionw Azji Cen-

tralnej i Kaukazu.

Prezentowany poniýej Raport jest pierwszym

etapem realizowanego w OSW projektu badaw-

czego majcego odpowiedzie na te pytania.

G¸wnym celem Raportu jest opis islamu w po-

szczeglnych podmiotach Wsplnoty Niepodle-

g¸ych PaÄstw i Federacji Rosyjskiej na tle sytua-

cji politycznej, spo¸ecznej i gospodarczej, ktra

zdaniem autorw pozostaje w æcis¸ym zwizku

z przemianami w islamie. Raport zawiera pod-

stawowe informacje na temat historii, struktur

organizacyjnych Ð formalnych i nieformalnych,

zaplecza materialnego, wreszcie wst«pn ocen«

wp¸ywu islamu na ýycie polityczne, spo¸eczne

i kulturalne na danym obszarze wraz z progno-

zami na przysz¸oæ.

Podstaw opracowania Raportu s badania tere-

nowe (Kirgistan, Uzbekistan, Tadýykistan, Azer-

bejdýan), literatura przedmiotu i prasa, zw¸asz-

cza z obszaru WNP, doniesienia agencyjne. Taki

dobr rde¸ nie pozwala jednak na pe¸ny i rw-

nomierny opis tematu. Rýny jest stopieÄ ich

P r a c e O S W

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: