Rodzaje depresji:
- depresje endogenne (w przebiegu chorób afektywnych)
- depresje psychogenne (urazy psychiczne, przeżycia)
- depresje objawowe (choroby somatyczne, zatrucie lekami, uszkodzenie o.u.n.)
Objawy depresji:
- obniżenie nastroju
- zahamowanie psychoruchowe
- zaburzenia snu
- przewlekłe zaburzenia lękowe
Patomechanizm depresji: dysfunkcje (osłabienie aktywności) układu noradrenergicznego, serotoninergicznego i in.
Działanie leków przeciwdepresyjnych:
- pobudzająco na nastrój
- odhamowująco na napęd psychoruchowy
W leczeniu zaburzeń depresyjnych stosuje się głównie leki regulujące czynność układów noraderenergicznego i serotoninergicznego
Podział leków przeciwdepresyjnych pod względem mechanizmu działania:
1. hamujące nieselektywnie wychwyt doneuronalny monoamin
2. hamujące selektywnie wychwyt doneuronalny serotoniny
3. inhibitory oksydazy monoaminowej
4. inne
a. Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne
Mechanizm działania: nasilenie neuroprzekaźnictwa w układzie noradrenergicznym i serotoninergicznymw wyniku zahamowania wychwytu zwrotnego noradrenaliny i serotoniny
Wskazania: głównie depresje typu endogennego, ale również stosowane w depresjach psychogennych i objawowych
Dodatkowo:
- moczenie nocne u dzieci – imipramina
- zespoły natręctw – klomipramina
- nerwice pourazowe – amitryptylina, imipramina
- lęk napadowy – klomipramina, imipramina
Zasady stosowania TLPD:
- rozpoczęcie leczenie od małych dawek, którą zwiększa się do dobranej indywidualnie dawki optymalnej, po osiągnięciu poprawy podaje się dawkę podtrzymującą
- ustąpienie objawów klinicznych po ok. 4-6 tygodniach
- zmiana leku wymaga stopniowego obniżania dawki
- w wieku podeszłym stosowane mniejsze dawki (metabolizm wątrobowy)
Działania niepożądane:
- ośrodkowe: cholinolityczne w postaci majaczenia, wpływ na o.u.n. (senność, zmęczenie, lęk, bezsenność, zaburzenia koncentracji itp.), zmiana fazy depresyjnej w maniakalną w chorobie afektywnej dwubiegunowej
- obwodowe: objawy ze strony układu krążenia (hipotonia ortostatyczna, wpływ na ciśnienie krwi, tachykardia), cholinolityczne (zaburzenia akomodacji, zaburzenia oddawania moczu), zaburzenia hematologiczne, zaburzenia wydzielanie wewnętrznego
Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na lek, równoczesne stosowanie inhibitorów MAO, okres bezpośrednio po zawale serca. Ostrożnie stosować w przypadku jaskry, rozrostu gruczołu krokowego (działanie cholinolityczne), zaburzenia rytmu serca, nadciśnieniu tętniczym, zatruciach lekami lub innymi środkami o działaniu depresyjnym
Interakcje: nie stosować z inhibitorami MAO
Amitryptylina - Amitriptylinum
Klomipramina - Anafranil tabl. powl., inj. i.m. lub wlew i.v., Anafranil SR tabl. powl. o przedł. uwalnianiu, Hydiphen 10 draż.
Dezipramina- Petylyl
Imipramina - Imipramin draż.
Doksepina - Doxepin kaps. Sinequan kaps.
Opipramol - Pramolan draż.
b. Leki o innej budowie
Wenlafaksyna -Efectin
Mechanizm działania: hamowanie wychwytu zwrotnego serotoniny ( nie wpływają zasadniczo na wychwyt adrenaliny, dopaminy, nie wykazują działania cholinolitycznego)
Wskazania: poza depresją również w leczeniu bulimii, otyłości, uzależnienia alkoholowego
Działanie niepożądane: zaburzenia oun (bóle i zawroty głowy, niepokój, senność lub bezsenność), uczucie osłabienia, drżenia mięśni, zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego, zmniejszenie masy ciała, alergiczne zmiany skórne, zaburzenia funkcji seksualnych
Fluoksetyna - Andepin kaps., Bioxetin tabl., Fluoksetyna tabl., Seronil kaps.
Fluwoksamina - Fevarin tabl. powl
Sertalina - Asentra tabl. powl., SertaHEXAL 50 tabl. powl., Zoloft tabl. powl.
Citalopram- Cipramil tabl. powl., Cital tabl. Pow
Okasydaza monoaminowa jest enzymem rozkładającym aminy i występuje w 2 formach MAO –A (rozkłada noradrenalinę, serotoninę w mózgu człowieka) i MAO –B (rozkłada głównie dopaminę)
Wyróżniamy selektywne i nieselektywne MAOI, ale zastosowanie w leczeniu depresji ma selektywny inhibiotor MAO-A moklobemid- Mocloxil tabl. Moklar tabl. powl.
Interakcje: najpoważniejsza interakcja MAOI polega na wzmocnieniu działania serotoninergicznego w połączeniu z innymi lekami przeciwdepresyjnymi, co może prowadzić do groźnego zespołu serotoninowego (wzrost temperatury, zaburzenia świadomości, zaburzenia koordynacji ruchowej i in.)
W trakcie leczenia może występować nadwrażliwość na tyraminę, należy unikać jedzenia dużych ilości bogatych w nią potraw (czekolada, wędzone mięso i ryby, ser żółty, przetwory soi, wyciąg z drożdży).jedzenia dużych ilości bogatych w nią potraw (czekolada, wędzone mięso i ryby, ser żółty, przetwory soi, wyciąg z drożdży).
Mianseryna - Lerivon tabl. powl., Norserin tabl. powl.
Tianeptyna - Coaxil tabl. powl.
Eroza800