ESTRADA I STUDIO - 2000-06.pdf - Rocznik 2000 - Muzykant-48

MAGAZYN M UZYKÓW I R EALIZATORÓW

czerwiec 6 /2000

6,80 z ł

WIELKA PI¥TKA

TESTY:

Roland VSR880

Yamaha MSP10/SW1

Yamaha CS6x/r

Peavey/Cakewalk StudioMix

TL Audio 5021

PSP Stereo Pack

Johnson JM120

Kurzweil K2600

Oktava MK219, MK319, MC012

Pyramix Virtual Studio

Hoontech SoundTrack DA

Neumann TLM103

dbx1086

•Józef Dziewanowski•Monitory od kuchni•

•Problemy z faz¹ sygna³u•Roland TR808•

W S Z E C H S T R O N N E P O R Ó W N A N I E P I Ę C I U W I O D Ą C Y C H S E K W E N C E R Ó W M I D I / A U D I O :

C A K E WA L K P R O A U D I O , C U B A S E , L O G I C A U D I O , D I G I TA L P E R F O R M E R I V I S I O N D S P

TESTY:

Roland VSR880

Yamaha MSP10/SW1

Yamaha CS6x/r

Peavey/Cakewalk StudioMix

TL Audio 5021

PSP Stereo Pack

Johnson JM120

Kurzweil K2600

Oktava MK219, MK319, MC012

Pyramix Virtual Studio

Hoontech SoundTrack DA

Neumann TLM103

dbx1086

A R T Y K U £ Y

22 Rozmowa EiS: Telewizja dźwięku.

Rozmowa z Józefem Dziewanowskim.

Usłyszeć dźwięk jest bardzo łatwo, trudniej jest go zin−

terpretować. Udałem się tedy na poszukiwanie dźwię−

ku. Nie włączyłem kompaktu ani nie posłuchałem ra−

dia. Włączyłem telewizor...

24 Wielka piątka.

W wyścigu wzięło udział pięciu zawodników – najwyż−

szej klasy programy integrujące we wspólnym inter−

fejsie pełną obsługę MIDI, wielościeżkową rejestrację

audio oraz przygotowanie zapisu nutowego. Aplikacje

postanowiliśmy oceniać z punktu widzenia przeciętne−

go użytkownika: w jaki sposób program funkcjonuje w

rękach muzyka? Oto wyniki naszych dociekań.

46 Studyjna Kuchnia: Znoszenie się faz.

Jeżeli nie chodzi nam o uzyskanie efektów specjal−

nych, zjawisko znoszenia się faz oznacza problemy.

88 Porady: Odsłuch. Monitory od kuchni (3).

Tym razem poruszamy tematykę bezprzewodowych

systemów odsłuchowych, eliminacji sprzężeń za pomo−

cą dedykowanych urządzeń, oraz – na zakończenie –

podajemy kilka rad praktycznych przydatnych w każ−

dej sytuacji.

91 Prezentacje: Roland TR−808.

Klasyczny automat

Bohater artykułu pojawił się na rynku pod koniec

1980 roku i od razu stał się konkurentem dla innych

programowalnych automatów. Był też jednym z

pierwszych tego typu urządzeń, oferujących oddziel−

nie wyjścia audio dla odpowiednich dźwięków.

93 Synchronizacja dźwięku z obrazem cz. 2.

Poprawne relacje czasowe pomiędzy synchronizowa−

nymi sygnałami zapewnia wbudowany w urządze−

niach wewnętrzny generator synchronizujący. Po−

przez odpowiednie dobranie częstotliwości głównego

generatora synchronizującego i kilku stopni podzia−

łów jego częstotliwości otrzymujemy wszystkie nie−

zbędne sygnały. Ten stosunkowo prosty sposób zape−

wnia nam spełnienie podstawowych zasad synchroni−

zacji sygnałów.

studiów nagraniowych, mogąc być również doskona−

łym uzupełnieniem posiadanego już zestawu droż−

szych mikrofonów.

50 Neumann TLM103

TLM103 charakteryzuje się naturalnym, ciepłym i

otwartym brzmieniem, choć jest czuły na zewnętrz−

ne dźwięki niskoczęstotliwościowe. Opisywany mo−

del jest jednak idealny niemal w każdej sytuacji stu−

dyjnej.

52 Roland VSR880

Ukazanie się na rynku VSR880 jest logicznym kro−

kiem zmierzającym do uzupełnienia linii cyfrowych

mikserów z serii VM o współpracujący z nimi rejestra−

tor wielośladowy z zapisem na twardym dysku.

56 Peavey/Cakewalk StudioMix

StudioMix jest wyjątkowo interesującym produktem,

poszukiwanym przez te osoby, którym nie wystarcza

„miksowanie na ekranie“ z wykorzystaniem myszki –

czynność wielce stresująca przy zaawansowanych pro−

dukcjach.

60 dbx 1086

Firma dbx plasuje się w czołówce producentów urzą−

dzeń studyjnych, takich jak korektory, przedwzmac−

niacze, a przede wszystkim procesory dynamiki. W te−

stowanym urządzeniu właśnie blok dynamiczny stano−

wi pokaźną jego część.

62 Yamaha MSP10/SW10

Kto nie słyszał jeszcze MSP5, a uruchomi po raz

pierwszy zestawy MSP10, przeżyje coś w rodzaju

wstrząsu. Brzmią one bardzo szeroko, neutralnie i se−

lektywnie, dając dobrą czytelność szczegółów i precy−

zyjną lokalizację źródeł dźwięku w panoramie stereo−

fonicznej.

64 TL Audio C−5021

C−5021 jest propozycją dla osób, które chcą mieć

lampowy procesor dynamiki, dorównujący funkcjo−

nalnością urządzeniom całkowicie półprzewodniko−

wym.

66 Pyramix – Virtual Studio

Pyramix to system rejestracji dźwięku na twardym

dysku, oparty na pracy komputera, dedykowanej kar−

cie posiadającej własny procesor DSP, kartach we−

jścia/wyjścia oraz specjalistycznym oprogramowaniu

współpracującym z tymi komponentami.

69 PSP Stereo Pack

Opisywany pakiet wtyczek jest bardzo atrakcyjnym

narzędziem zarówno dla realizatorów dźwięku doko−

nujących masteringu, jak i posiadaczy domowych stu−

diów nagrań, chcących uzyskać interesujące efekty

przestrzenne oraz poprawnie dokonać wstępnych

zgrań swych kompozycji.

72 Hoontech SoundTrack Digital Audio

ST Digital Audio – to właściwie proponowana przez fir−

mę Hoontech specyficzna filozofia budowy domowego

studia: jego centrum ma oczywiście stanowić komputer

z ST Digital Audio i dołączanymi w miarę potrzeb i

oczywiście wolnej gotówki elementami rozszerzające

jego możliwości.

76 Yamaha CS6x/CS6r

Popyt na instrumenty elektroniczne i nowe brzmienia

dla muzyki dance jest fenomenalny i Yamaha nie zo−

staje w tyle. Mając do dyspozycji tylko CS6 i jakikol−

wiek rejestrator dźwięku można zrobić parę dobrych

płyt, niekoniecznie w gatunku dance.

80 Kurzweil K2600X

Kurzweil K2600 pełni w ofercie firmy rolę flagowca

imponującej flotylli syntezatorów/stacji roboczych,

które w prostej linii wywodzą się z K2000 i K2500.

85 Johnson Marquis JM120

JM120 jest produktem skierowanym do tej grupy mu−

zyków, którzy dość często występują na scenie, a jed−

nocześnie nie lubią bawić się w żmudne procedury

edycyjne.

2 2

4 8

5 0

5 2

6 2

D Z I A £ Y

18 W maju na CD

20 Przyślij nam swoje demo

96 Moogazyn

102 Warsztat gitarowy

„Travels“ (P. Metheny)

103 Warsztat basowy

105 Rynek EiS

115 Informacja o produktach

117 Witryna Klubu AVT

119 Prenumerata

121 Tam kupisz EiS

122 Spis reklam

6 4

T E S T Y

48 Oktava MK219, MK319, MC012

Mikrofony Oktava stanowią bardzo korzystną i warto−

ściową propozycję dla wszystkich niskobudżetowych

7 6

DŸwiêkowe ilustracje do artyku³ów oznaczonych

znajdziesz na kr¹¿ku

do³¹czonym do EiS w wersji z CD

w czerwcu:

punkt widzenia

Przyszłość wzmacniaczy mocy

Często w tym miejscu pisałem o najnowszych technologiach wy−

korzystywanych w komputerowych systemach audio i instrumen−

tach muzycznych i nigdy (albo prawie nigdy) nie zdarzyło mi się

wspomnieć o gwałtownym rozwoju technik związanych z nagłaś−

nianiem. Ktoś powie, że nie ma tu o czym pisać. Miksery jakie były, takie są,

wzmacniacze i kolumny też − status quo et nihil novi sub sole. Przybyło kilka no−

wych procesorów efektów, drgnęło na rynku urządzeń zarządzających pracą sys−

temów głośnikowych, które de facto są tylko bardziej rozbudowanymi zwrotni−

cami aktywnymi i to w zasadzie wszystko. Ale czy na pewno? Otóż nie. Postęp

jest powolny, ale mimo wszystko doskonale widoczny.

Uwaga konstruktorów od wielu już lat skupia się na udoskonaleniach w stop−

niu zasilacza, w znacznej mierze odpowiedzialnego za jakość wzmacniacza mo−

cy. Wiadomo już, że przyszłość rysuje się jasno przed wzmacniaczami wykorzy−

stującymi zasilacze impulsowe – pozbawione ciężkich i mało efektywnych trans−

formatorów dużej mocy. Wprawdzie zbudowanie takiego wzmacniacza jest droż−

sze i trudniejsze niż klasycznego wzmacniacza z transformatorem, ale niesie z so−

bą wiele korzyści, wśród których wyliczyłbym większą sprawność, lepsze wyko−

rzystanie dostarczonej mocy i większą elastyczność w dopasowaniu się do wyma−

gań stawianych przez dynamiczne obciążenie. Dlaczego więc wzmacniacze z za−

silaczem impulsowym nie wyeliminowały całkowicie wzmacniaczy klasycznych?

Bo są droższe i w dalszym ciągu pokutuje o nich niezasłużona opinia urządzeń

zawodnych. Wypada wszak zauważyć, że pierwsze pojazdy z napędem mecha−

nicznym też nie od razu cieszyły się dobrą opinią, co nie zmieniło faktu, że po

pewnym czasie dość skutecznie wyparły z rynku bryczki i wierzchowce, będące

podówczas podstawowymi środkami transportu.

Za wzmacniaczami impulsowymi stoi też ekologia. Parametr korekcji współ−

czynnika mocy – lepszy niż w przypadku wzmacniaczy z zasilaczem klasycznym,

o wybitnie indukcyjnym charakterze – sprawia, że maleje pobór mocy z gniazdka

zasilającego. Średnio jest on o 60% mniejszy niż w typowych wzmacniaczach z

transformatorami, a to już poważna i nie dająca się pominąć milczeniem oszczęd−

ność.

Ale i w klasycznych rozwiązaniach pojawiły się nowe, godne zauważenia tren−

dy. Jednym z nich jest zasilanie wzmacniacza bezpośrednio ze źródła napięcia

trójfazowego. Inteligentny układ zasilacza „wybiera” fazę, która w danym mo−

mencie charakteryzuje się najbardziej optymalnymi parametrami, dzięki czemu

zasilany taką metodą wzmacniacz jest bardzo stabilny i efektywny. Należy za−

uważyć, że wspomniane zasilanie trójfazowe odbywa się bez wykorzystania

przewodu neutralnego (przewód uziemiający jest oczywiście podłączony), co

sprawia, że niemal całkowicie znikają wszelkie problemy związane z

przydźwiękami w rozbudowanych instalacjach nagłośnieniowych.

Rozwijają się – wprawdzie powoli, ale jednak – technologie związane ze zdal−

nym sterowaniem wzmacniaczy połączonych ze sobą w sieci. Wykorzystujący je

realizator dźwięku nie musi już biegać od wzmacniacza do wzmacniacza i usta−

wiać tryby pracy, czułości i kontrolować zachowanie się końcówek. Wystarczy

komputer (najlepiej laptop), na ekranie którego widać wszystko, i którym można

wszystko sterować. A czemu nie pójść dalej i sterować całością aparatury – mik−

serami, procesorami i wzmacniaczami – w czasie rzeczywistym przez Internet?

Siedzący we własnym domu amerykański dźwiękowiec realizowałby zza kompu−

tera koncert odbywający się np. w Warszawie! OK, zgoda, teraz już przesadzi−

łem...

M A G A Z Y N M U Z Y K Ó W I R E A L I Z AT O R Ó W

Miesiêcznik wydawany przez AVT Korporacja sp. z o.o.

Dyrektor Wydawnictwa: Wies³aw Marciniak

Redaktor Naczelny: Tomasz Wróblewski

tel. kom. 0-604-427-157; fax (042) 717-59-37

e-mail: wroblewski@eis.com.pl

Sekretarz Redakcji: Krzysztof Maszota

tel. kom. 0-601-330-846;

e-mail: maszota@eis.com.pl

Redaktor Techniczny, sk³ad i ³amanie:

Piotr Œmietanowski

tel. kom. 0-601-366-453; e-mail: dtp@eis.com.pl

Wspó³praca: Micha³ Arkusiñski, Jan Blew, Janusz

Brzeziñski, Maciej Dobrski, Grzegorz Gawrysiak, Piotr

Flies, Bazyli Jañczak, Artur Lasoñ, Robert

Lewandowski, Piotr Madziar, Andrzej Ni¿ewski,

Dariusz Mazurowski, Aleksander Ryszka, Jacek

Spruch ( t³umaczenia )

Foto: Wojciech Smêdzik, Maciej Dobrski, Rados³aw

Wróbel

Opracowanie graficzne i ok³adka:

Piotr Œmietanowski, Tomasz Wróblewski

Konsultacja graficzna: Ma³gorzata Jab³oñska

Dzia³ Reklamy: Izabella Pach

tel. kom. 0-501-714-420, tel. (022) 835-66-77,

fax (022) 835-67-67, (042) 717-59-37;

e-mail: eis@avt.com.pl

Prenumerata: Herman Grosbart

tel. (022) 834-74-75; fax 835-67-67;

e-mail: prenumerata@avt.com.pl

EiS CD

Producent: Krzysztof Maszota

Wspó³praca: Robert Lewandowski,

Tomasz Wróblewski, Maciej Dobrski

www.eis.com.pl

Redakcja: Tomasz Wróblewski

Wykonanie: Ampton

Adres Redakcji:

ul. Burleska 9, 01-939 Warszawa

tel. (022) 835-66-77, fax (022) 835-67-67

Adres do korespondencji:

AVT Korporacja, Estrada i Studio, 00-967

Warszawa 86, skrzynka pocztowa 134

e-mail: eis@eis.com.pl

http://www.eis.com.pl

Indeks 322725; ISSN 1427-0404

Naœwietlanie:

AMOS Poland, Warszawa, ul. Reymonta 12

Druk:

HELDRUK, Malbork, ul. Partyzantów 3b

Za treœæ zamieszczanych reklam, og³oszeñ i

anonsów Wydawnictwo oraz redakcja nie ponosz¹

odpowiedzialnoœci. Redakcja rezerwuje sobie prawo

do dokonywania skrótów i adjustacji nades³anych

tekstów.

W czerwcu publikujemy jedyne w swoim rodzaju porównanie pięciu sekwen−

cerów MIDI/audio, na które z niecierpliwością czekało wielu czytelników. Zain−

teresowanych tematyką zapraszam do lektury, ale uprzedzam – wymaga ona pew−

nego przygotowania i minimalnej choćby orientacji w temacie. Jak dowiecie się z

tekstu, autor opracowania wytypował dwa najbardziej zaawansowane programy,

ale należy zastrzec, że nie oznacza to, iż są one najlepsze. Większość typowych

użytkowników nie wykorzysta nawet 20% ich możliwości, zatem może okazać

się, że pozostałe trzy programy będą pod wieloma względami bardziej interesu−

jące.

Wydawnictwo

AVT Korporacja Sp. z o.o.

należy do Izby Wydawców Prasy

Miesięcznik Estrada i Studio

jest wydawany we współpracy

licencyjnej z amerykańskim pismem

Tomasz Wróblewski

wroblewski@eis.com.pl

The features and illustrations in this issue from

KEYBOARD are reprinted by arrangement with the GPI

(year(s) of publication) by The GPI Corporation. All rights

reserved. The GPI Corporation is a wholly−owned

subsidiary of Miller Freeman, Inc.

listy do redakcji eis@eis.com.pl

Wycinania

ci¹g dalszy

zredukowanymi dŸwiêkami

ustawionymi centralnie w

panoramie. Jeœli chcesz po-

s³uchaæ, jaki efekt daje opi-

sany wy¿ej zabieg, zajrzyj na

nasz¹ stronê w Internecie,

gdzie znajdziesz prezenta-

cjê w formacie RealAudio

(RA).

by³o emulowanie szczególnego

brzmienia starego Fairchilda,

ale przez wykorzystanie wspó³-

czesnych elementów i redukcjê

liczby lamp chcia³em wyelimi-

nowaæ koniecznoœæ regularnej

kalibracji. Zastosowa³em po-

dobn¹ strukturê sterowania z

prze³¹czanymi czasami nara-

stania i zanikania, umo¿liwiaj¹-

c¹ tak¿e pracê z ró¿nymi cha-

rakterystykami czasowymi. Po-

stanowi³em tak¿e dodaæ przed-

wzmacniacz mikrofonowy, z

mo¿liwoœci¹ zasilania mikrofo-

nów pojemnoœciowych (phan-

tom). Jego zadaniem mia³o byæ

skrócenie œcie¿ki sygna³owej od

mikrofonu, poprzez kompresor,

bezpoœrednio na taœmê. Pod-

czas jednego z testów ods³ucho-

wych, ustawi³em mikrofon w³¹-

czony w wejœcie mikrofonowe

kompresora przed g³oœnikiem

wzmacniacza gitarowego, co po

przepuszczeniu sygna³u przez

kompresor da³o interesuj¹cy

efekt. Poniewa¿ na panelu czo³o-

wym mojego wci¹¿ prototypowe-

go urz¹dzenia zosta³o nieco wol-

nego miejsca, doda³em wysoko-

czu³e wejœcie Aux z regulacj¹

przesterowania oraz dodatkowy

uk³ad korekcji dla gitary elek-

trycznej i basowej. W ten spo-

sób 1960 sta³ siê kompletnym

urz¹dzeniem „front end“, mo-

g¹cym wspó³pracowaæ z wielo-

ma ró¿nymi Ÿród³ami sygna³u.

Od 1984 roku, czyli od momentu

pojawienia siê na rynku wersji se-

ryjnej, u¿ytkownikami 1960 sta³o

siê wielu znanych muzyków, ta-

kich jak Eric Clapton czy Bryan

Adams. Niedawno odnawialiœmy

w naszej firmie 10-letni eg-

zemplarz procesora zakupionego

przez Claptona, z którego stale

korzysta.“

Przesy³am pozdrowienia

Ivor Drawmer“

Giga-problem

Niedawno zakupi³em kartê

WT2496, z któr¹ mam problemy.

Karta wyposa¿ona jest w stero-

wnik do Gigasamplera i wywi¹zu-

je siê z tego znakomicie, ale pro-

blem pojawia siê przy wspó³pracy

Gigasamplera i Cubase VST 3.7:

nie mo¿na nagrywaæ sygna³u z

Gigasamplera na œcie¿ki Cubase.

MIDI dzia³a bez problemu. Nie

mogê te¿ sobie poradziæ ze zgra-

niem mixu audio na jedn¹ œcie¿-

kê. Wczeœniej pracowa³em na

SoundBlaster Live (wersja full) i

wszystko by³o w porz¹dku.

Chcia³bym dowiedzieæ siê te¿, czy

mo¿na wymusiæ poprawn¹ pracê

programu Retro AS 1 z moj¹ kar-

t¹ (na razie dŸwiêk jest szarpany

i przerywany, przypomina arpeg-

gio). Bardzo proszê o odpowiedŸ

jak rozwi¹zaæ moje problemy.

Krzysztof Dejneka

Red. Z uwagi na szereg li-

stów jakie otrzymaliœmy od

Was w sprawie wycinania

wokalu z plików dŸwiêko-

wych, kontynuujemy temat

poruszony w marcowym nu-

merze EiS . Tym razem opi-

szê metodê wycinania woka-

lu z wykorzystaniem progra-

mu Sound Forge z plików

stereofonicznych (w przy-

padku plików mono poni¿sza

metoda nie dzia³a). Najpro-

œciej bêdzie oczywiœcie wy-

korzystaæ opcjê Mix i zasto-

sowaæ polecenie Remove Vo-

cal, które automatycznie wy-

kona za nas ca³¹ pracê.

Funkcja ta dostêpna jest jed-

nak tylko w wersji 4.5. W

wersjach wczeœniejszych mu-

simy wszystko zrobiæ na pie-

chotê, co w wiêkszoœci przy-

padków bêdzie o wiele lep-

szym rozwi¹zaniem.

Po wczytaniu pliku do pro-

gramu odwróæ fazê w jed-

nym z kana³ów (dwukrotnie

kliknij na jednym z kana³ów,

w menu wybierz Proces

oraz Invert/ Flip). Zmiksuj

oba kana³y (Process/Chan-

nel Converter/ opcja Mono),

pamiêtaj¹c o tym, by nie

zmieniaæ ustawieñ pozio-

mów (oba kana³y na 100%).

Zmieñ nastêpnie format

mono na stereo. Najproœciej

wykonaæ to klikaj¹c prawym

przyciskiem myszy na falê

reprezentuj¹c¹ plik dŸwiê-

kowy, wybraæ Properties,

zak³adkê Format, opcjê Ste-

reo, a nastêpnie Both Chan-

nels. Ostatnim krokiem bê-

dzie odwrócenie fazy pra-

wego kana³u. W efekcie

otrzymasz quasi-stereofo-

niczny plik dŸwiêkowy ze

Tomasz Wróblewski

wroblewski@eis.com.pl

Ad vocem

Publikujemy fragment listu

otrzymanego przez nasz¹ re-

dakcjê od Ivora Drawmera,

bêd¹cego rozwiniêciem arty-

ku³u dotycz¹cego procesora

model 1960, opublikowanego

w kwietniowym numerze EiS.

„Zanim rozpoczê³a dzia³alnoœæ

firma Drawmer, spêdzi³em wraz

ró¿nymi zespo³ami wiele czasu w

studiach nagraniowych u schy³ku

lat 70. Poniewa¿ interesowa³em

siê elektronik¹, z uwag¹ przygl¹-

da³em siê dostêpnym w tamtych

czasach urz¹dzeniom studyjnym.

Wiêkszoœæ z nich by³a urz¹dze-

niami z tzw. najwy¿szej pó³ki,

ale ku swemu zdziwieniu do-

strzeg³em tak¿e stary kompresor

lampowy firmy Fairchild, na któ-

rego tabliczce znamionowej zna-

laz³em datê 1960. Na moje py-

tanie, dlaczego wci¹¿ u¿ywa tak

starego urz¹dzenia, realizator

odpowiedzia³, ¿e brzmi ono

znacznie cieplej ni¿ kompresory

tranzystorowe. Doda³ tak¿e, ¿e

przepuszczone przez niego wo-

kale i gitary akustyczne wypada-

j¹ szczególnie interesuj¹co. Z

uwagi jednak na wiek urz¹dze-

nia, koniecznoœæ ci¹g³ej kalibra-

cji i trudnoœci z zakupem lamp,

u¿ytkowanie tego procesora sta-

je siê niepraktyczne.

To sk³oni³o mnie do zbudowania

kompresora, którego zadaniem

Red. Poniewa¿ w momencie

otrzymania pytania nie mie-

liœmy akurat dostêpu do

komputera wyposa¿onego w

kartê WaveTerminal 2496,

poprosiliœmy o konsultacjê

p. Tadeusza Grabowskiego z

firmy Sound Import z Cho-

rzowa, bêd¹cej oficjalnym

dystrybutorem karty, które-

mu w tym miejscu pragnie-

my podziêkowaæ za szybk¹ i

wyczerpuj¹c¹ odpowiedŸ.

„Z listu nie wynika jasno, czy

ma Pan tylko jedn¹ kartê

WT2496 czy te¿ dwie karty,

drug¹ – SB Live! Taki uk³ad

jest najbardziej prawdopo-

dobny, gdy¿ WT2496 nie ma

wbudowanego interfejsu MI-

DI, a skoro Pan pisze o MIDI,

musi ono pochodziæ z SB Live!

St¹d wniosek, ¿e w chwili

obecnej w komputerze pracu-

j¹ dwie karty. Poniewa¿ uru-

chamia Pan dwa programy

Wzmacniacze

mocy

w y m y œ l o n e

i w y p r o d u ko w a n e

w U S A

Wy³¹czny przedstawiciel w Polsce

KOD AUDIO Firma Handlowa

tel./fax: (022) 779-21-12

e-mail: kodaudio@elektron.pl

eis@eis.com.pl

listy do redakcji

audio, zatem musi Pan u¿y-

waæ dwóch kart dŸwiêko-

wych, z których jedna obs³u-

guje GigaSampler, a druga

Cubase VST, tak wiêc fizycz-

nie otrzymuje Pan 4 wyjœcia.

Wystarczy po³¹czyæ wyjœcie

GS z wejœciem do Cubase VST

i rozpocz¹æ nagrywanie pod

warunkiem, ¿e wszystko jest

dobrze skonfigurowane, a sy-

stem podo³a i nie wprowadzi

znacznych opóŸnieñ.

Skoro WT2496 obs³uguje GS i

dzia³a, jak Pan pisze, bez za-

rzutu, to problem tkwi w kon-

figuracji Cubase VST z kart¹

SB Live – bêd¹c¹ jednoczeœnie

kart¹ odtwarzaj¹c¹ i nagrywa-

j¹c¹ – tj. Full Duplex. (Prawdo-

podobnie przydzieli³ Pan ste-

rowniki z WT2496 do Giga-

Samplera GS IF i jednoczeœnie

ASIO II do Cubase, co jest nie-

dopuszczalne, choæ mo¿liwe).

Mo¿liwe jest równie¿ po³¹cze-

nie wejœcia z wyjœciem za po-

moc¹ S/PDIF z tym, ¿e SB Li-

ve! pracuje na S/PDIF tylko z

czêstotliwoœci¹ 48kHz.

W chwili gdy pracuj¹ dwie

karty, które korzystaj¹ z od-

dzielnych DMA, nale¿y siê li-

czyæ ze spowolnieniem syste-

mu. Firma EgoSys proponuje

stosowaæ do karty WT2496

przystawkê MIDI w postaci

Miditerminal 4140, wówczas

wykorzystywany jest tylko je-

den kana³ DMA i pozwala na

wspólne taktowanie dla MIDI

i audio (synchronizacja). Inn¹

kwesti¹ jest pamiêæ RAM,

która w przypadku pracy tych

dwóch programów powinna

wynosiæ min. 256MB.“

Odnoœnie Retro AS1. Z listu

nie wynika³o jasno, czy cho-

dzi o program uruchamiany

oddzielnie, czy pracuj¹cy

pod kontrol¹ Cubase. Wy-

magania w stosunku do mo-

cy komputera ka¿dego z

programów s¹ dosyæ spore,

a w przypadku wspó³pracy

Retro AS1 i Cubase sumuj¹

siê – przecie¿ Retro AS 1

dzia³a pod kontrol¹ Cubase

VST, który niestety ma du¿e

potrzeby.

Byæ mo¿e sytuacjê poprawi

kilka interwencji w panelu

kontrolnym Retro AS1 – ob-

ni¿enie czêstotliwoœci prób-

kowania czy polifonii. Jeœli

problemy wystêpuj¹ w przy-

padku samodzielnej pracy

programu, jego panel kon-

trolny jest te¿ pierwszym

miejscem, od którego nale-

¿y zacz¹æ eksperymenty

maj¹ce na celu poprawê sy-

tuacji.

gólnych œcie¿ek). Do nagrañ u¿y-

wa³em programów Cool Edit Pro

v.1.2 oraz Samplitude Studio

5.11. Niestety, tylko dwie karty

s¹ w synchronizacji i to nieko-

niecznie obie PCI (PCI & ISA rów-

nie¿ maj¹ synchronizacjê). Aby

zwolniæ zasoby maszyny wy³¹czy-

³em porty COM i LPT. Wszystko

to odpalam na PII 400MHz

98MB RAM, dysk 9GB ultra DMA

33, Wingroza 98II.

Maciek Mackiewicz

foxtrot@poczta.fm

danej karty w jednym kom-

puterze. Szereg wysokiej

klasy modeli kart (np Lynx

One czy WaveTerminal) jest

zaprojektowanych tak, aby

w jednym komputerze mo-

g³o pracowaæ ich kilka w ce-

lu zwiêkszenia iloœci równo-

czeœnie nagrywanych kana-

³ów audio. Ale uwaga: op-

rócz tego, ¿e karty s¹ w³o-

¿one w gniazda PCI jednego

komputera, dodatkowo s¹

po³¹czone przewodem syn-

chronizuj¹cym ich zegary

taktuj¹ce. Jedna karta pra-

cuje w trybie Master, narzu-

caj¹c wszystkie parametry

pozosta³ym kartom pracu-

j¹cym w trybie Slave.

W Pana przypadku, cztery

ró¿ne karty s¹ po prostu

w³o¿one w cztery gniazda

jednego komputera, jednak

ka¿d¹ kart¹ kieruje jej w³as-

ny zegar. Dlatego w¹tpiê,

aby ich stuprocentowe zsyn-

chronizowanie poprzez us-

tawienia w panelach kon-

trolnych czy setupach pro-

gramów by³o wykonalne.

Myœlê, ¿e dobra wspó³praca

dwóch tanich kart w jednym

komputerze to i tak niez³y

wynik, a Pana doœwiadczenia

mog¹ byæ inspiracj¹ dla in-

nych u¿ytkowników, którzy

na pewno bêd¹ zaintereso-

wani wynikami Pañskich

eksperymentów.

Przesy³am pozdrowienia

Aleksander Ryszka

ryszka@eis.com.pl

Red. Gratulujê wytrwa³oœci.

Oczywiœcie da siê do kompu-

tera w³o¿yæ kilka kart audio

i mog¹ dzia³aæ one jako ró¿-

ne urz¹dzenia nagrywaj¹co-

odtwarzaj¹ce. Jednak w wy-

padku jaki Pan opisuje nie s¹

one ze sob¹ w ¿aden sposób

zsynchronizowane, co mo¿e

owocowaæ „rozje¿d¿aniem“

siê œladów nagrywanych na

ró¿nych kartach.

W praktyce jednak problem

równoczesnego nagrywania

wielu œladów rozwi¹zuje siê

przez kupienie jednego

wielokana³owego interfejsu

audio. Jego cena jest po-

równywalna do ceny kilku

przeciêtnych kart kupowa-

nych oddzielnie, jednak

apetyt na zasoby znacznie

mniejszy, jakoœæ dŸwiêku

lepsza... no i nic siê nie roz-

chodzi. Znam kilka modeli,

których cena nieznacznie

przekracza 1500 z³, a wygo-

da pracy z nimi na pewno

jest warta tej kwoty. Innym

sposobem jest równoczesna

praca kilku egzemplarzy

Aleksander Ryszka

ryszka@eis.com.pl

Jak to zrobiæ?

Mam ciekawy problem. Otó¿ pró-

bujê od jakiegoœ czasu nagrywaæ

wieloœladowo za pomoc¹ PC, wy-

korzystuj¹c do tego typowe karty

dŸwiêkowe SB Live!, SB16PCI,

SB16 ISA oraz kartê ESS audio

drive ISA. Uda³o mi siê (z trudem)

zmusiæ wszystkie jednoczeœnie do

pracy przy rejestracji oœmiu œla-

dów, jednak nie mogê uzyskaæ w

¿aden sposób synchronizacji miê-

dzy nimi (tzn. w miarê postêpu

czasu nastêpuje rozjazd poszcze-

ESTRADA I STUDIO - 2000-06.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: