prelekcje (9) Aerosfera.doc

AEROSFERA

Na aerosferę składają się troposfera (6-17km) oraz część stratosfery (do ok 22 kilometra)

Zanieczyszczenia aerosfery to wszystkie składniki, które nie występują w powietrzu czystym. Których stężenia przekraczają wartość dla składnika naturalnego.

Występują w postaci: #gazów #pyłów #aerozoli

Pyły działają:

• Drażniąco
• Toksycznie
• Zwłókniająco
• Karcynogennie
• Alergizująco

Szkodliwość pyłu zależy od:

• • Wielkości jego ziaren (pyły o średnicy <5,0 mikrometra łatwo przenikają do pęcherzyków płucnych powodując m.in. pylice płucne)
  • Składu chemicznego
  • Stężenia
  • Zawartości metali, izotopów promieniotwórczych i współistniejących zanieczyszczeń

Pylica płuc – wielkość (średnica) pyłu < 5,0µm (taki pył łatwo przenika do pęcherzyków płucnych)

Są to przewlekłe choroby układu oddechowego spowodowane wdychaniem pyłów nieorganicznych z gromadzeniem się pyłu i określoną reakcją na jego obecność

Rozpoznanie – badanie radiologiczne

90 % rozpoznań zwykle po 40 roku życia

Czas ekspozycji – powyżej 20 lat

Pylice kolagenowe

• Wywoływana przez pyły o właściwościach zwłókniających
• Trwałe uszkodzenie struktury pęcherzyków płucnych lub zniszczenie struktury wraz z rozwojem włóknienia kolagenowego

Do pylic kalogenowych zaliczamy:

@ krzemowa powodowana wdychaniem krzemionki krystalicznej,

@ azbestowa wdychanie azbestu,

@ talkowa wdychanie talku,

@ Aluminiowa spowodowana wdychaniem pyłu drobno sproszkowanego glinu

• Silny rozwój włóknienia kolagenowego

Pylice niekolagenowe:

• • Słabo zwłókniające, pyły obojętne
  • Nieznaczne nacieki
  • Bez naruszania struktury pęcherzyków

Pylize niekalogenowe:

@Baryloza – siarczan baru

@Stannoza – tlenek cyny (IV)

@Syderoza – tlenek żelaza

Pylica węglowa

• Ogniskowe włóknienie płuc
• Wdychany pył kopalniany, krzemionka (ma decydujące znaczenie), glinokrzemianów i wielu innych składników
• Klinicznie ujawnia się po kilkunastu latach
• Kaszel przewlekły, skrócenie oddechu, duszność

Pylica azbestowa = azbestoza

• • Śródmiąższowe włóknienie płuc (tworza się guzki i blizny wokół włókien azbestu)
  • Trwałe zniszczenie struktury pęcherzyków
  • Nieodwracalne zniszczenie płuc
  • Nowotwory krtani, płuc, opłucnej, otrzewnej, oskrzeli, miedzybłoniak opłucnej, zmiany skórne
  • Średni czas rozwoju azbestozy 15lat
  • Nowotwory ujawniaja się po ekspozycji powyżej 20 lat

Od roku 1999 stosowanie azbestu jest zabronione, a WHO uznało azbest za 3 najbardziej rakotwórczą substancje.

Mikroflora powietrza: podstawowa mikroflora powietrza to saprobiontyczne bakterie z rodzajów:

• Micrococcus
• Bacillus
• Sarcina

Zanieczyszczenia biologiczne

• • Wirusy
  • Bakterie chorobotwórcze i saprobiontyczne
  • Zarodniki grzybów
  • Pyłki roślinne
  • Alergeny i toksyny roślinne i zwierzęce

Grzyby, których zarodniki mogą występować w powietrzu:

• Aspergillus
• Penicillium sp
• Alternaria sp

Choroby wywołane pyłami organicznymi:

• • Byssinoza (bawełnica)
  • Suberoza (korkownica)
  • „płuco farmera”
  • Katar sienny (pyłkowica)

Byssinoza

• Chorują osoby narażone na kontakt z pyłem bawełny, lnu, konopi
• Gorączka poniedziałkowa, kaszel tkaczy występujący po powrocie do pracy i powtórnym kontakcie z pyłem
• Obecne w pyle endotoksyny Gram”-” pałeczek aktywują makrofagi płuc, które wydzielają substancje powodujące duszności i kaszel przez skurcz oskrzeli

Suberoza:

• • Wywoływany przez pył z kory dębu korkowego
  • Nadwrażliwość na zarodniki grzyba z rodzaju Penicillium obecne w inhalowanym wilgotnym pyle dębu korkowego

Katar sienny:

• Alergiczna reakcja na pyłki trawy łąkowej, zbóż

Płuco farmera

• • Reakcja alergiczna na pył ze spleśniałych surowców roślinnych (zarodniki grzybów)
  • Duszność, ból w klatce, dużo śluzu podczas kaszlu

Składowiska odpadów powoduja skażenie powietrza:

• Wirusami
• Bakteriami (E.coli, Enterobacter sp.,Streptococcus sp., Actinomyces sp., Salmonella sp.)
• Pleśniami (Aspergillus sp., Penicillium sp., Fusarium sp.)
• Dioksynami powstającymi w wynku rozpadu lub spalenia składowanych odpadów
• W wyniku beztlenowych rozpadów powstają: Ditlenek węgla, amoniak, siarkowodór, metan

Analiza mikrobiologiczna powietrza:

• • Sedymentacyjna metoda Kocha: Płytkę Petriego z podłożem agarowym wystawia się na 30 min w badanym pomieszczeniu i po 24-godzinach inkubacji w 37*C należy policzyć wyrosłe kolonie drobnoustrojów.
  • Wskaźnik biologicznego zanieczyszczenia w 1m3 powietrza wynosi:

A=530*a/r2

a – liczba kolonii wyrosłych na płytce; r – promień jednej kolonii

W środowisku szpitalnym badanie mikrobiologiczne czystości powietrza prowadzi się głównie w kierunku STAPHYLOCOCCUS AUREUS, metodą swobodnej sedymentacji, metodą zderzeniową