Jeśli mówi się o „cudach natury”, to bez przesady można zastosować to określenie do „Dolinek Podkrakowskich”. Zajmują one teren południowej części Wyżyny Krakowsko – Częstochowskiej. Obszar ten, zwany przez taterników „Skałkami”, stanowi zespół głębokich dolin wyżłobionych w wapiennych skałach przez potoki uchodzące do Wisły i Rudawy. Od nich w większości przyjęły swe nazwy poszczególne dolinki. Najbardziej znane to:
- Dolina Prądnika - Dolina Będkowska
- Dolina Kluczwody - Dolina Szklarki
- Dolina Bolechowicka - Dolina Racławki
- Dolina Kobylańska (Karniowicka) - Dolina Eliaszówki
Jest to najatrakcyjniejszy teren wycieczkowy w okolicach Krakowa, niezwykle malowniczy, bardzo zróżnicowany pod względem ukształtowania i krajobrazu, a równocześnie łatwo dostępny dzięki gęstej sieci szlaków turystycznych. „Dolinki” nadają się na wycieczki jednodniowe, a także dłuższe wędrówki. Punkty wyjściowe to najczęściej stacje kolejowe: Zabierzów, Rudawa, Krzeszowice, lub przystanki autobusowe: Ojców, Zielonki i Modlnica.
W skałach dolinek można znaleźć amonity – skamieniałe muszle mięczaków z okresu jurajskiego. Są tu również jaskinie, które powstały ze szczelin w skałach wapiennych. Innym ciekawym elementem są wywierzyska („źródła”) dające początek potokom. Niektóre z dolinek w pobliżu swego ujścia zwężają się w ogromne skalne wrota – gigantyczne bramy, zwieńczone postrzępionymi przeważnie graniami (Bramy: Bolechowicka, Kobylańska, Jamki, Krakowska).
Nie siedź w domu – idź na wycieczkę!
Zwana też Doliną Wierzchówki – od nazwy potoku, płynącego jej dnem. Ciągnie się przez około 5 km od wsi Wierzchowie po przysiółek Zelkowa – Gacki. Część jej zachodniego zbocza stanowi rezerwat przyrody, po którym prowadzi zielony szlak okrężny. Najłatwiej jest dostępna z Zabierzowa (przez Bolechowice niebieskim szlakiem – 6 km) lub z Tomaszowic (przez Wąwóz Podskalański czarnym szlakiem – 5 km).
W Dolinie Kluczwody występują prawie wszystkie najbardziej charakterystyczne jurajskie formy krasowe. W pewnych partiach jest jakby kanionem, o wschodnich zboczach przeważnie skalistych. Ściany z litej, jasno-szarej skały wapiennej, przybierają postać iglic, bastionów i ostróg, to znów na spadzistych zboczach rosną lasy – przeważnie liściaste miejscami zmieszane z sosną. Dnem doliny płynie bystry i obfity potok Wierzchówka.
Na końcu doliny, w okolicy wsi Wierzchowie znajdują się jaskinie: Wierzchowska Dolna (Mamutowa – od znalezionych tam kości mamuta oraz innych zwierząt jaskiniowych), Dzika (Wierzchowska Srednia) i Wierzchowska Górna – największa jaskinia na terenie Jury Krakowsko – Częstochowskiej.
Jaskinia Wierzchowska Górna
Łączna długość jaskini wynosi 640 m i składa się z 11 różnej wielkości komór oraz wielu korytarzy. Przed wejściem do niej widać obszerny, pokryty murawą taras, ulubione miejsce odpoczynku i biwaku zwiedzających jaskinię turystów. Zbudowany jest on z namulisk, które w latach 1884-1886 usuwano z jaskini w czasie przeprowadzanych wówczas badań archeologicznych. Znaleziono dzięki nim między innymi kości niedźwiedzia jaskiniowego, zęby hieny jaskiniowej. Odkryto również liczne ślady pobytu człowieka z okresu przedhistorycznego: narzędzia z kości, krzemienia i żelaza, nieco skorup glinianych, naczyń.
Jaskinia czynna będzie w okresie ferii (od 25. 01 do 9.02) w godz. 10 – 15. Ceny biletów: ulgowy 8,50 zł, normalny 10 zł, dzieci do lat 5 – bezpłatnie.
Dojazd autobusem trasą Kraków – Olkusz do Murowni (powyżej miejscowości Biały Kościół) skąd szlakiem żółtym dojście do wsi Wierzchowie.
zietek60