Dworak.pdf

mgr inż. Krystyna Dworak

współpraca:

mgr Halina Domańska

mgr inż. Justyna Paciej

Wojewódzka Stacja

Sanitarno-Epidemiologiczna

w Katowicach

Oddział Higieny Komunalnej i Środowiska

HAŁAS ŚRODOWISKOWY A ZDROWIE

WPROWADZENIE

Dźwięk powstający w następstwie drgań ciał lub cząstek powietrza i przenoszony w postaci fali akustycznej podłużnej, w życiu

człowieka spełnia rolę podwójną. Z jednej strony, jako podstawowy środek ostrzegania, porozumiewania się i odbioru wrażeń estetycznych

jest zjawiskiem cennym i pożądanym, jednak jako hałas, wywierający szkodliwy wpływ na psychikę i zdrowie ludzkie, wymaga

zdecydowanego zwalczania przez cały świat humanistyczny i techniczny. Rozwojowi naszej cywilizacji towarzyszą stopniowe

przekształcenia, kwalifikowane jako degradacja jakości środowiska naturalnego. Jedna z obserwowanych istotnych zmian polega na tym, że

do odwiecznych, naturalnych źródeł emisji zjawisk dźwiękowych doszły nowe źródła energii akustycznej, powodujące pojawienie się

w dotychczasowym otoczeniu człowieka dźwięków niepożądanych , nienaturalnych, zakłócających normalny tryb życia, powodujących

odczuwalne przykrości i wywołujących irytację, które to dźwięki już w czasach antycznych nazwano hałasem .

Tak więc hałasem są wszelkie niepożądane, nieprzyjemne, dokuczliwe lub szkodliwe drgania mechaniczne ośrodka sprężystego,

działające za pośrednictwem powietrza na organ słuchu i inne zmysły oraz elementy organizmu człowieka. Inna współczesna definicja za

hałas uznaje wszystkie dźwięki, które irytują, są powodem odczuwania przykrości i lęku, rozpraszają uwagę, pogarszają międzyludzką

komunikację, utrudniają wykonywanie pracy, są w danym miejscu oraz w danym czasie nie chciane i nie tolerowane, wskutek czego

obniżają subiektywnie odczuwaną jakość życia. Hałasem są też, nie wywołujące wymienionych wrażeń, odczuć i skutków zjawiska

akustyczne, których sami jesteśmy przyczyną (np. głośna muzyka), wówczas gdy ich fizyczne parametry (zwłaszcza wysokie natężenie), są

powodem wystąpienia potencjalnej lub faktycznej szkodliwości dla szeroko pojętego zdrowia. Ponadto obecnie hałasem nazywa się również

mogące uszkadzać zdrowie, rozchodzące się w powietrzu fale akustyczne o częstotliwościach nie wywołujących żadnych wrażeń

słuchowych – infradźwięki i ultradźwięki ,. Skojarzenie definicji hałasu z powszechnością jego występowania we wszystkich obszarach

życia ludzkiego pozwala zrozumieć, dlaczego ten czynnik środowiskowy stał się współczesną plagą ludzi – jedną z najbardziej

dokuczliwych i występującą na prawie wszystkich kontynentach.

Hałas powoduje poważne zaburzenia w organizmie ludzkim i jest przyczyną wielu ciężkich schorzeń. Jest przyczyną

wcześniejszego starzenia się i może spowodować skrócenie życia o 8-12 lat. Odpowiednio nasilony hałas, już po 10 minutach może

wywołać u człowieka całkowicie zdrowego wiele zmian fizjologicznych, w tym zmianę w strukturze hormonów nadnercza, ponadto może

spowodować wystąpienie zmian czynnościowych mózgu, odpowiadających objawom padaczki. W starożytnych Chinach hałas traktowano

jako surową karę dla przestępców. Zarządzenie ministra policji Ming Ti z 211 r.p.n.e. głosiło, iż obraza najwyższego nie będzie karana

wieszaniem, ścięciem czy zakuwaniem lecz nieprzerwanym słuchaniem piszczałek, bicia bębnów i krzyków do czasu, aż skazany padnie

martwy, „ bowiem jest to najbardziej męcząca śmierć, jaką ponieść może człowiek ”.

W zależności od przyjętej metody, hałas można klasyfikować na różne sposoby. I tak:

Strona 1 z 16

HAŁAS ŚRODOWISKOWY a ZDROWIE – mgr inż. Krystyna Dworak

− klasyfikacja wynikająca z właściwości narządu słuchu rozróżnia hałas poddźwiękowy (infraakustyczny), słyszalny (akustyczny)

i naddźwiękowy (ultraakustyczny),

− z uwagi na charakter oddziaływania wyróżnia się hałasy uciążliwe – nie wywołujące trwałych skutków w organizmie oraz hałasy

szkodliwe – wywołujące trwałe skutki lub powodujące określone ryzyko wystąpienia trwałych zmian w organizmie,

− ze względu na przebieg czasowy hałas dzielimy na: ciągły, przerywany oraz impulsowy,

− biorąc pod uwagę środowisko, w którym hałas występuje, wyróżniamy: hałas przemysłowy (w tym występujący w środowisku pracy),

hałas komunalny (obecny w pomieszczeniach i miejscach przebywania ludzi) i hałas komunikacyjny (związany ze środkami

transportu),

− mając na względzie zasadę powstawania hałasu (klasyfikację źródeł dźwięku), hałas dzielimy na wytwarzany przez źródła

aerodynamiczne (w następstwie przepływu powietrza lub innego gazu) oraz źródła mechaniczne (wskutek tarcia i zderzeń ciał stałych).

W pierwszej połowie ubiegłego wieku, ze względu występowanie u narażonych pracowników trwałych uszkodzeń słuchu,

zajmowano się przede wszystkim hałasem występującym w środowisku pracy. W latach późniejszych coraz większą uwagę poświęcano

hałasowi komunalnemu jako czynnikowi oddziaływującemu na całą populację, powodującemu negatywne zmiany w ogólnym stanie

zdrowia oraz będącemu przyczyną innych niekorzystnych reakcji i odczuć człowieka. Do wzrostu znaczenia hałasu komunalnego w ogólnej

problematyce szkodliwości hałasu przyczyniają się między innymi następujące okoliczności.

W większości rozwiniętych krajów, problem hałasu w środowisku pracy w znacznej mierze został już opanowany – wdrożone

regulacje prawne powodują skuteczną eliminację hałaśliwych urządzeń i technologii oraz wymuszają lepszą ochronę bierną

narażonych pracowników, a systematycznie udoskonalane programy profilaktyczne zmniejszają poziom narażenia i wielkość populacji

pracowników zatrudnionych w hałasie, dzięki czemu zmniejsza się liczba nowych przypadków zawodowego uszkodzenia słuchu.

Wskutek mnożenia się nowych źródeł emisji hałasu poza środowiskiem pracy, ustabilizował się trend wzrostu poziomu natężenia

hałasu w sferze bytowania człowieka i coraz większej części populacji hałas komunalny dokucza w sposób istotny.

Rośnie liczba publikacji z wynikami rzetelnie przeprowadzonych badań, wskazującymi na szkodliwość hałasu komunalnego dla

zdrowia ogólnego i szeregu istotnych atrybutów życia współczesnego człowieka.

Znacząco powiększyła się indywidualna świadomość prawa do takiej jakości środowiska komunalnego, która z jednej strony

gwarantowałaby pożądany komfort życia, a z drugiej – pozwalała na niezakłóconą aktywność psychiczną, intelektualną oraz pełnię

pozytywnych przeżyć emocjonalnych.

W bardzo wielu krajach powstały prężne organizacje społeczne, których głównym celem jest zatrzymanie wyżej wspomnianego trendu

narastania natężenia hałasu, a w przypadku wystarczającej zasobności ekonomicznej, nawet jego odwrócenie. Wymownym

przykładem skuteczności takiego zaangażowania mogą być blokady projektów rozbudowy lotnisk np. we Frankfurcie nad Menem.

ZDROWOTNE SKUTKI HAŁASU

Wśród szkodliwości środowiskowych hałas wyróżnia się nie tylko tym, że oddziałuje na niemal wszystkich mieszkańców

Ziemi, lecz także tym, że wpływa negatywnie na cały organizm i wszystkie jego funkcje. Dźwięk i zawarta w nim informacja

spowodowały taką ewolucję układu słuchu, iż stał on się doskonałym systemem ostrzegawczym. W sytuacjach zagrożenia, kiedy konieczna

była natychmiastowa reakcja, sygnały dźwiękowe bez użycia świadomości uruchamiały odruchową, natychmiastową odpowiedź całego

organizmu. We wczesnych stadiach ewolucyjnych narząd słuchu spełniał tylko funkcję ostrzegawczą, jednak w miarę rozwoju układu

nerwowego spowodowanego rozwojem społecznym, w oparciu o narząd słuchu pojawiły się zalążki mowy. Słuch z uwagi na

otrzymywanie informacji zawartej w mowie oraz możliwość stałej kontroli poprawności mowy, miał i ma nadal zasadnicze znaczenie dla

jej odbioru. Stąd w pełni zasadny jest pogląd, że słuch dzisiejszego człowieka oraz odbierane przezeń bodźce słuchowe, są niesłychanie

ważne dla: jego wychowania, rozwoju funkcji psychicznych, intelektualnych i emocjonalnych, nabywania wiedzy i jej wykorzystania,

myślenia oraz tworzenia osobowości, życia w rodzinie i w społeczeństwie. Jedne bodźce słuchowe – jako pożyteczne – te przejawy

życia inicjują i umożliwiają, inne – odpowiadające współczesnej definicji hałasu – powyższe funkcje zakłócają.

Możliwość ingerowania hałasu w życie człowieka wynika ze specyfiki dróg nerwowychj narządu słuchu, które znacznie

odbiegają od połączeń i dróg nerwowych pozostałych zmysłów. Narząd słuchu jest silnie unerwiony, a połączenia nerwowe od tego narządu

Strona 2 z 16

HAŁAS ŚRODOWISKOWY a ZDROWIE – mgr inż. Krystyna Dworak

prowadzą nie tylko do ośrodka zlokalizowanego w korze mózgowej (gdzie powstaje wrażenie słuchowe) lecz i do innych ośrodków

nerwowych, zlokalizowanych w ośrodkach podkorowych i pniu mózgu – częściach mózgu sterujących różnymi procesami życiowymi,

np. błędnikiem odpowiedzialnym za zmysł równowagi. Do tych ośrodków sygnały słuchowe docierają niezależnie od faktu zrozumienia

danej informacji i świadomego rozszyfrowania treści dźwięku, na przykład podczas snu, gdy nie odbiera się w sposób świadomy, żadnych

wrażeń słuchowych. Uświadomione znaczenie treści danej informacji niemal zawsze wywołuje wtórną, dodatkową reakcję psychofizyczną.

Wskutek tego sygnały słuchowe mogą wywołać zróżnicowane reakcje ogólno-ustrojowe. Tak więc dźwięki poprzez połączenia nerwowe wpływają

na:

1 autonomiczny układ nerwowy, odpowiedzialny m.in. za pracę narządów wewnętrznych,

2 twór siatkowy, który odpowiada za zakres i wielkość reakcji fizjologicznych na bodźce,

3 korowe i podkorowe ośrodki mózgowe, odpowiedzialne w głównej mierze za myślenie i rozwiązywanie zadań i problemów.

Mimo ewolucji, zasady działania narządu słuchu i jego rola nie uległy zmianie. W wyniku długotrwałego i częstego narażenia na

hałas, narządy i układy współdziałające ze słuchem mogą ulec przesterowaniu, co prowadzi do rozwoju stanów patologicznych. Stąd

negatywne skutki wpływu na człowieka hałasu, w tym hałasu komunalnego, są liczne i różnorodne: dotyczą funkcji psycho-intelektualnej

oraz zdrowia fizycznego, postrzegane są w narządzie słuchu, w układach wegetatywnych i w ośrodkowym układzie nerwowym, polegają na

utrudnianiu międzyludzkiej komunikacji wskutek pogarszania odbioru i rozumienia mowy, na zaburzaniu snu, zaburzeniach w sferze

psychicznej, na zmianie socjalnych zachowań, na pogarszaniu psychicznej oraz intelektualnej sprawności i jej skuteczności, na stanach

irytacji, lęku, niepokoju, rozdrażnienia i szeregu dalszych reakcji.

Powszechnie przyjęty jest pogląd, że hałas – zwłaszcza komunalny, jako mniej przewidywalny, częściej zmienny, o charakterze

i źródle rzadziej identyfikowanym niż hałas przemysłowy, jest przede wszystkim silnym stresorem. Na tle tych stwierdzeń, uświadomić

sobie trzeba również kwestię znaczenia biologicznej niejednorodności eksponowanej populacji. W środowisku komunalnym na hałas są

przecież narażone: rozwijające się płody, noworodki i małe dzieci, młodzież szkolna, osoby w wieku starczym o różnej podatności

i wrażliwości, chorzy i rekonwalescenci, aktywni w sposób i w dziedzinach o różnym, subiektywnym znaczeniu. Dlatego w tej populacji

obserwuje się zróżnicowane zmiany somatyczne, a w jeszcze większym stopniu, zróżnicowane subiektywne reakcje.

ZMIANY W ZAKRESIE ZDROWIA FIZYCZNEGO

Wysokie poziomy hałasu przemysłowego są cechą wielu środowisk pracy i konieczne staje się rozwiązywanie problemu

zmniejszenia zapadalności na głuchotę zawodową. Jak wiadomo zajmuje ona czołowe miejsce wśród chorób zawodowych i zwalczanie

hałasu przemysłowego w oparciu o programy ochrony słuchu, we wszystkich państwach powinno należeć do priorytetowych zadań

gremiów odpowiedzialnych za stan zdrowia populacji pracującej. Ludzie zatrudnieni w mniej hałaśliwych miejscach ponoszą mało

znaczące ryzyko uszkodzenia słuchu, ale mogą odczuwać inne spowodowane przez hałas dolegliwości, wywodzące się ze stresu lub

chronicznego zmęczenia. Z badań laboratoryjnych i epidemiologicznych wynika, że hałas może zakłócać również inne istotne funkcje

fizjologiczne. Działając jako silny stresor środowiskowy, który pobudza autonomiczny system nerwowy i układ gruczołów o wydzielaniu

dokrewnym, doprowadza on między innymi do wzrostu ciśnienia krwi, skurczu naczyń krwionośnych i przyspieszenia akcji serca. Po

ekspozycjach krótkotrwałych, zmienione parametry wracają do normy po krótkim czasie. Wskutek długotrwałych i powtarzanych ekspozycji

na hałas o wysokim natężeniu, u niektórych, bardziej wrażliwych członków narażonej populacji może się rozwinąć choroba

nadciśnieniowa oraz niedokrwienna choroba serca. Wzrasta wtedy również lepkość krwi i stężenie tłuszczów we krwi, pojawiają się

zaburzenia poziomu elektrolitów, zmiany stężenia adrenaliny, noradrenaliny i kortyzolu oraz nasila się perystaltyka przewodu

pokarmowego. Tych zaburzeń nie stwierdzano w populacjach narażonych na hałas komunalny o równoważnym poziomie określonym dla całej

doby, L Aeq24h mniejszym niż 65dB.

Biorąc pod uwagę stresogenne działanie hałasu komunalnego, wielokrotnie podejmowano badania jego wpływu na układ

odpornościowy, które jak dotąd nie dały jednak wyników jednoznacznych. Obserwacje czynione w kierunku czy i w jakiej mierze, jest

możliwa adaptacja organizmu do doznawanego obciążenia hałasem sugerują, że gdy hałas komunalny jest zmienny tylko w małym stopniu –

pod względem poziomu, widma, ogólnego charakteru oraz okresów występowania, wtedy u narażonych dochodzi do swego rodzaju

przyzwyczajenia, którego konsekwencją jest utrzymywanie się wspomnianych wielkości fizjologicznych w granicach normalnych.

Prawdopodobieństwo pojawienia się znaczniejszych odchyleń i ich utrwalenia się, przynajmniej u osób z podwyższoną podatnością na

Strona 3 z 16

HAŁAS ŚRODOWISKOWY a ZDROWIE – mgr inż. Krystyna Dworak

wpływ hałasu istotnie wzrasta, gdy hałas jest bardzo intensywny, niespodziany, nieregularny i częsty, jego źródła są nieznane, a pojawianie

się koliduje z subiektywnie istotnymi funkcjami narażonych osób, np. zajęciami intelektualnymi, wypoczynkiem, snem.

Skutki w zakresie narządu słuchu

Narażenie nawet przez krótkie okresy czasu na poziomy ciśnień akustycznych przekraczające 140 dB, pociąga za sobą ryzyko

morfologicznego uszkodzenia ucha, zazwyczaj w postaci pęknięcia błony bębenkowej. Uczucie niewygody w uchu pojawia się powyżej 100 –

110 dB, zaś ostry ból zaczyna występować w przybliżeniu przy 130 dB i należy to traktować jako sygnał ostrzegawczy przed zagrażającym

uszkodzeniem i pilną potrzebę podjęcia przedsięwzięć zapobiegawczych i ochronnych.

Charakteryzujący się z reguły większym natężeniem hałas przemysłowy, zwłaszcza występujący w środowisku pracy, interferując

z mową może prowadzić do wypadków na skutek niemożności usłyszenia sygnałów ostrzegawczych, może też być powodem czasowego lub

trwałego ubytku słuchu. Z długotrwałego narażenia zawodowego na wysokie poziomy hałasu wynika bowiem stopniowo postępujący ubytek

słuchu. Skala czasowa tego procesu różni się znacznie, zależąc od osobniczej wrażliwości, natężenia hałasu, widma, modelu narażenia oraz

wielu czynników nie w pełni wyjaśnionych. U niektórych osób ciężkie uszkodzenie może powstać w pierwszych paru miesiącach (w razie

narażenia na krańcowo wysokie poziomy hałasu), u innych rozwija się stopniowo w ciągu całego okresu pracy. Czasowe przesunięcie progu

(NITTS), jest przejściowym obniżeniem ostrości słuchu powstającym po stosunkowo krótkim narażeniu na nadmierny hałas, przy którym

słuch dość szybko po zaprzestaniu działania hałasu, wraca do stanu sprzed narażenia. Natomiast spowodowane hałasem trwałe przesunięcie

progu (NIPTS), stanowi nieodwracalny (czucionerwowy) ubytek słuchu, który jest skutkiem długotrwałej ekspozycji. Obydwa rodzaje

przesunięć progu, mogą występować równocześnie, również z trwałym upośledzeniem słuchu w następstwie naturalnego procesu starzenia,

w związku z czym w trakcie orzekania o ubytku słuchu (obniżeniu poziomu słuchu) przypisanego wyłącznie narażeniu na hałas, należy

pomijać ubytki starcze (ostrość słuchu obniża się z wiekiem, począwszy od 18-tego roku życia). Obecnie uważa się, że ryzyko jest nieistotne

przy poziomach narażenia na hałas mniejszych niż 75 dB (A) L eq (8 godz), w związku z czym wiele państw przyjęło w swych przepisach

i zaleceniach 85 dB (A) ± 5 dB (A) jako wartość graniczną dla hałasu przemysłowego.

Hałas komunalny oraz komunikacyjny, jak każdy inny sygnał akustyczny, również działa na narządu słuchu i może być przyczyną

jego trwałego uszkodzenia. Zdarza się to wskutek: wystrzałów, wybuchów i innych impulsowych zjawisk akustycznych zachodzących blisko

uszu, udziału w zbytnio nagłaśnianych koncertach i dyskotekach, narażenia na hałas lotniczy lub intensywny hałas drogowy, uprawiania sportu

motorowego, słuchania nadmiernie wzmocnionej muzyki przez słuchawki. Zwykle, gdy hałas komunalny jest ustabilizowany i ma

umiarkowany poziom, pojawia się tylko czasowe podwyższenie progu słuchu, które dla większości mieszkańców nie ma istotnego

znaczenia. Osobom pracującym w hałasie, czas pobytu w domu ma umożliwić regenerację słuchu po doznanym przeciążeniu w środowisku

pracy, dlatego silniejszy hałas komunalny może mieć swój cząstkowy udział w wywoływaniu trwałych uszkodzeń zawodowych, podejrzewa

się, że przyczynia się także do rozwoju głuchoty starczej. Stwierdzono między innymi, że nakładający się na ogólne tło komunalne hałas

niektórych zabawek, już u dzieci może wywołać trwałe urazy słuchu. Ponadto obciążenie słuchu młodzieży używającej przenośnych

odtwarzaczy (których muzyka z poziomem sięgającym nawet 120dB, trafia bezpośrednio z mini głośników do zewnętrznego przewodu

słuchowego), mimo że nie wynosi dziennie po 8 godzin, może być podobne do narażeń w środowiskach pracy, doprowadzających do

zawodowego uszkodzenia słuchu. Z drugiej strony, nie można pominąć wyników badań epidemiologicznych, które wykazały, iż w populacji

narażonej na hałas komunalny, którego skorygowany, równoważny poziom L Aeq24h określony dla całej doby nie przekracza 70dB, do trwałych

uszkodzeń słuchu nie dochodzi.

Zaburzenia snu

Powszechnie wiadomo, że dostatecznie długi i głęboki sen jest niezbędny dla zdrowia i dobrego samopoczucia oraz że sen jest

zakłócany przez hałas. Te oczywiste związki przyczynowo-skutkowe, oraz wyniki badań pokazujące, iż:

→ w krajach Unii Europejskiej 20% jej mieszkańców (80 milionów osób) cierpi na stres i zaburzenia snu,

→ około 80% wszystkich zaburzeń snu ma swoją przyczynę w hałasie,

→ ponad 15% uczniów szkół podstawowych skarży się na zaburzenia snu z powodu hałasu, a około 35% z tego powodu ma trudności

z zasypianiem,

wywołały lawinę badań eksperymentalnych i epidemiologicznych tego problemu.

Strona 4 z 16

HAŁAS ŚRODOWISKOWY a ZDROWIE – mgr inż. Krystyna Dworak

Zaburzenia snu wywołane przez hałas można podzielić na pierwotne i wtórne . Te pierwsze polegają na utrudnionym zasypianiu,

zmianach dotyczących faz snu, na spłycaniu jego głębokości – a więc i fizjologicznej skuteczności oraz na wielokrotnym, przedwczesnym

wybudzaniu ze snu i skracaniu jego czasu trwania. Do nich zaliczają się też reakcje ruchowe, naczyniowe oraz zmiany ciśnienia krwi, zmiany

rytmu skurczów serca i oddychania – zdarzające się podczas snu w odpowiedzi na silniejsze bodźce słuchowe. Zaburzenia wtórne , które są

konsekwencją zaburzeń pierwotnych, występują następnego dnia, po przebudzeniu z zakłóconego snu i polegają na odczuwaniu niedostatku

snu i zmęczenia, na gorszym samopoczuciu, zmniejszonej sprawności intelektualnej i psychicznej, na braku wystarczającej motywacji

napędzającej do działania. Gdy taki stan powiela się w długim okresie, pojawia się niezadowolenie z siebie, miejsca i warunków

bytowania, z ogólnej jakości życia.

Obiektywna ocena hałasu występującego w porze snu może być oparta na wielkościach pomiarowych, ale w tym przypadku w mniejszym

stopniu chodzi o skorygowane, równoważne poziomy, lecz o liczbę zdarzeń akustycznych, przekraczających pewien poziom oraz o różnicę

między poziomem hałasu stałego – tła i poziomem danego bodźca akustycznego. Dla zapobieżenia zaburzeniom snu, a zwłaszcza

w celu uniknięcia zakłóceń fazy V, zwanej fazą REM (Rapid Eye Movements), w której zdarzają się - istotne dla wartości snu marzenia

senne, skorygowany i równoważny poziom ciśnienia akustycznego L Aeq w przypadku hałasu ciągłego wewnątrz sypialni, nie powinien

przekraczać 30-35dB. W razie oceny hałasu zmiennego, większą przydatnością cechuje się skorygowany poziom maksymalny L Amax.

Wykazano, że pojedyncze zakłócenia mogą wybudzić ze snu lub go spłycić już przy poziomach L Amax poniżej 45dB. W postępowaniu

oceniającym należy też zwrócić uwagę na ogólny poziom tła akustycznego. Im jest on niższy, tym większa jest efektywność zakłócająca

pojedynczego zdarzenia. Z tego wynika praktyczny wniosek – aby sugerowany poziom maksymalny zapewniał utrzymanie fizjologicznej

wartości snu, musi być dostosowany do tła lecz zawsze mniejszy niż 45dB.

Zaburzenia sprawności

Wpływ hałasu na naszą sprawność jest niezmiernie zróżnicowany i złożony, a jego skutki dotykają wszystkich i mają często

dotkliwe konsekwencje. W raporcie WHO dokonano pewnego podsumowania obecnej wiedzy na ten temat stwierdzając, iż nagłe,

pojedyncze ekspozycje utrudniają wykonywanie zadań wymagających dużej podzielności uwagi, wysokiej sprawności pamięci

krótkotrwałej i ciągłego śledzenia licznych sygnałów. Jedno z badań wykazało, że próg percepcji sygnałów dźwiękowych podczas

wykonywania innych zadań istotnie wzrasta, co musi być uwzględniane przy dobieraniu jakości akustycznych sygnałów ostrzegawczych,

przeznaczonych dla osób realizujących złożone i trudne zadania, np. w ruchu ulicznym. Na szczególną uwagę zasługuje wpływ hałasu

komunalnego na dzieci i młodzież. Jedno z ostatnich badań wykonanych w Japonii wykazało, że dzieci mieszkające w hałaśliwych

dzielnicach cechują się niskimi osiągnięciami w nabywaniu wiedzy, a w miarę przechodzenia na następne stopnie edukacyjne, ten negatywny

skutek staje się bardziej wyraźny. Hałas środowiskowy, a zwłaszcza hałas lotniczy, wpływa również negatywnie na pamięć długotrwałą

dzieci oraz na ich sprawność czytania i przyswajania sobie nowych wyrazów i pojęć.

Zakłócanie odbioru i rozumienia mowy

Dla człowieka komunikacja międzyludzka, odbywająca się za pomocą mowy ma znaczenie decydujące. Nośnikiem sygnałów

mowy i istotą hałasu są fale akustyczne. Świadomy odbiór dźwięków mowy oraz rozszyfrowanie i zrozumienie ich treści wymaga

przedostania się słów do narządu słuchu z zachowaniem tych cech dźwiękowych, które je różnicują, nadają im różne brzmienia,

a dzięki temu pozwalają na świadome odebranie zróżnicowanych informacji. Gdy konwersacja jest prowadzona w środowisku głośnym,

dochodzi do utrudnionego odbioru i różnicowania sygnałów mowy. Wtedy bowiem hałas maskuje dźwięki mowy oraz zniekształca je pod

względem akustycznym, a to pozbawia je społecznej wartości, niweczy możliwość komunikacji, a co najmniej w znacznym stopniu ją

utrudnia. Z danych przedstawianych przez ekspertów WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) wynika, że 95% zrozumiałości mowy osiąga

się przy poziomie tła ok. 65 dB(A), natomiast dla 100% zrozumiałości mowy, którą uważa się za wskazaną w pomieszczeniach

zamkniętych, wymagany jest poziom tła hałasu mniejszy niż 45 dB(A).

WPŁYW NA STAN PSYCHICZNY

Istnieje podejrzenie, że powszechnie występujący hałas komunalny ingeruje w zdrowie psychiczne i może odpowiadać za niektóre

stany patologiczne. Nie ma jednak jednoznacznych dowodów na to, by ten czynnik mógł być ich samoistną przyczyną. Bardziej

Strona 5 z 16

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: